چیزهایی که باید در مورد خط لوله صلح و رقبایش بدانید
پاکستان ساخت خط لوله صلح را کلید میزند؟
از ال ان جی قطر تا گاز ایران و ترکمنستان
رسانههای پاکستانی خبر دادهاند که پاکستان پس از مذاکره با ایران و حصول توافق در مورد قیمت گاز فروخته شده به این کشور، عملیات ساخت خط لوله انتقال گاز ایران-پاکستان را آغاز خواهد کرد.
تاریخ انتشار : دوشنبه ۱۳ دی ۱۳۹۵ ساعت ۱۰:۴۳
رسانههای پاکستانی خبر دادهاند که پاکستان پس از مذاکره با ایران و حصول توافق در مورد قیمت گاز فروخته شده به این کشور، عملیات ساخت خط لوله انتقال گاز ایران-پاکستان را آغاز خواهد کرد.
به گزارش نکونیوز، منابع آگاه در وزارت نفت پاکستان به رسانههای این کشور گفتهاند که پاکستان الحاقیه پیشنهادی خود در مورد توافقنامه قیمت خرید گاز در خط لوله ایران-پاکستان را در اختیار ایران نهادهاند و ایرانیها قبول کردهاند که در مورد این الحاقیه و تعدادی الحاقیه دیگر با پاکستانیها مذاکره کنند.
به گفته این منابع آگاه، پس از این مذاکرات، عملیات ساخت خط لوله انتقال گاز ایران-پاکستان در خاک پاکستان با همکاری چینیها آغاز خواهد شد.
طبق قرارداد خط لوله انتقال گاز ایران-پاکستان، این خط میبایست تا ۳۱ دسامبر ۲۰۱۴ مورد بهرهبرداری قرار میگرفت. پاکستان به ازای هر روز تأخیر، طبق قرارداد، میبایست ۱ میلیون دلار به ایران غرامت پرداخت کند. با این حال، این کشور توانسته با مذاکره با ایران، جلوی پرداخت این غرامت را بگیرد.
رسانههای پاکستانی پیش از این گزارش داده بودند که پاکستان بخشی از خط لوله را که در خاک این کشور قرار دارد تا مارس ۲۰۱۸ تکمیل خواهد کرد. با توجه به این که هنوز عملیات ساخت خط لوله در پاکستان آغاز نشده بعید است که این خط لوله تا سال ۲۰۱۸ مورد بهرهبرداری قرار گیرد.
خط لوله انتقال گاز ایران-پاکستان یا خط لوله صلح تاکنون با تأخیرهای بسیاری مواجه شده است.
تاریخ پرچالش خط لوله صلحایران بزرگترین ذخایر گازی اثباتشده دنیا را در اختیار دارد و از این حیث فدراسیون روسیه را پشت سر گذاشته است. بنا به گزارش آماری شرکت بریتیش پترولیوم، ایران واجد ۳۴ تریلیون مترمکعب ذخایر گازی است که معادل با ۱۸.۲ درصد از کل ذخایر گازی دنیاست. با این حال، اگرچه ایران از حیث تولید گاز طبیعی در رتبه چهارم دنیا قرار دارد، اما سهم آن از کل تجارت گاز دنیا کمتر از یک درصد است و تنها به سه کشور ارمنستان، آذربایجان و ترکیه گاز صادر میکند.
مهمترین پروژهی صادرات گاز ایران، خط لوله انتقال گاز ایران-پاکستان-هند بوده که تاریخ چالشبرانگیزی داشته است. این خط لوله در سال ۱۹۹۰ (۱۳۶۹) مفهومپردازی شد و مذاکرات برای اجرای پروژه از سال ۱۹۹۴ بین ایران و پاکستان آغاز شد. این دو کشور در سال ۱۹۹۵ به یک توافق مقدماتی دست یافتند. سپس ایران پیشنهاد پیوستن هند را به خط لوله مطرح کرد تا گاز ایران از میدان عظیم پارس جنوبی ابتدا به پاکستان و از آن طریق به هند صادر شود. بنا به مذاکرات صورتگرفته یک موافقتنامه مقدماتی نیز بین ایران و هند در فوریه سال ۱۹۹۹ امضاء شد.
بنا به طرح پیشنهادی، قرار بود این خط لوله ۲۷۰۰ کیلومتر طول داشته باشد و روزانه ۱۵۰ میلیون متر مکعب گاز به شبهقاره هند منتقل کند. از این میان، سهم هند ۹۰ میلیون متر مکعب در روز و سهم پاکستان روزانه ۶۰ میلیون متر مکعب میبود. خط لوله انتقال گاز ایران-پاکستان-هند به این دلیل خط لوله صلح نامیده شد که گمان میرفت با همکاری دو کشورِ تشنه انرژیِ جنوب آسیا، یعنی پاکستان و هند در یک پروژه اقتصادی عظیم، تخاصم بین آنها پایان مییابد و با گره خوردن اقتصاد آنها به هم صلحی پایدار توأم با شکوفایی اقتصادیِ ناشی از حل مشکل کمبود انرژی، بین این دو حاصل میآید.
این سه کشور چندین دور مذاکره با یکدیگر برگزار کردند و پیرامون قیمت گاز صادراتی و سایر مسائل مربوطه به توافق رسیدند. با این حال، در سال ۲۰۰۸ هند یک قرارداد هستهای با آمریکا امضاء کرد و یک سال بعد، به دلیل آنچه «قیمت بالای گاز» و «نگرانی پیرامون امنیت خط لوله در پاکستان» میخواند از مذاکرات خط لوله صلح کنار کشید. آمریکا در ژانویه ۲۰۱۰ (دی ۱۳۸۸) از پاکستان درخواست کرد تا از پروژه خط لوله صلح کنار بکشد و در عوض آن، کمک مالی برای ساخت یک پایانه ال ان جی و واردات برق از تاجیکستان، از طریق کریدور واخان افغانستان، دریافت نماید.
علیرغم فشار آمریکا بر پاکستان، ایران و پاکستان طی جلسهای در آنکارا در ۱۶ مارس ۲۰۱۰ (۲۵ اسفند ۱۳۸۸) قرارداد نهایی احداث خط لوله انتقال گاز ایران-پاکستان را امضاء کردند و دولت پاکستان در ژانویه ۲۰۱۳ قرارداد را رسماً به تصویب رساند. مطابق این قرارداد، ایران و پاکستان میبایست تا انتهای سال ۲۰۱۴ عملیات ساخت خط لوله را در خاک خود به اتمام میرساندند تا روزانه ۲۱.۵ میلیون متر مکعب گاز به پاکستان تحویل داده شود. حجم گاز انتقالی قابل افزایش به ۳۰ میلیون متر مکعب در روز و مدت قرارداد نیز ۲۵ سال است. ایران در ژوئیه ۲۰۱۱ اعلام کرد که بخش مربوط به خود را احداث کرده؛ اما پاکستان هنوز، و با گذشت دو سال از موعد مقرر، عملیات ساخت خط لوله در خاک خود را آغاز نکرده و عملاً تا کنون پروژه با تأخیر زیادی مواجه شده و هنوز گازی به پاکستان صادر نشده است.
نیاز شدید پاکستان به گاز طبیعیکل تقاضا برای گاز طبیعی در پاکستان ۸ میلیارد فوت مکعب در روز است. با این حال تولید گاز در پاکستان ۴ میلیارد فوت مکعب در روز است و کمبود انرژی یکی از بزرگترین مشکلات پاکستان است. بسیاری حتی خطر کمبود انرژی را برای پاکستان بزرگتر از خطر تروریسم در این کشور میدانند.
علاوه بر خط لوله انتقال گاز ایران-پاکستان، اسلامآباد دو پروژه دیگر واردات گاز را نیز در دستور کار قرار داده است. عملیات ساخت خط لوله انتقال گاز تاپی که گاز را از ترکمنستان به افغانستان و سپس پاکستان و هند خواهد رساند از دسامبر ۲۰۱۵ آغاز شده است و برخی منابع میگویند کار ساخت این خط لوله تا سال ۲۰۱۹ به اتمام میرسد. هزینه ساخت این خط لوله ۱۰ میلیارد دلار است.
علاوه بر این پاکستان قراردادی ۱۵ ساله با قطر برای واردات ال ان جی نیز امضا کرده است. با این قرارداد، پاکستانیها میخواهند سالانه ۳.۷۵ میلیون تن ال ان جی از قطر وارد کنند.
برای عضویت در کانال تلگرامی نکونیوز میتوانید بر روی لینک زیر کلیک نمایید:
https://telegram.me/neconews