اگر بگوییم که این هفته پرتکرارترین کلیدواژه در صنعت نفت نام بیژن زنگنه بود، سخنی به گزاف نگفته ایم؛ چراکه وزیر نفت در هفته ای که گذشت بسیار خبرساز بود و در سایر رویدادهای صنعت نفت در این هفته هم ردپایی از زنگنه وجود داشت.
به گزارش نکونیوز، زنگنه هفته جاری با یک گفت و گوی تلویزیونی به مناسبت هفته دولت آغاز کرد. گفت و گویی که پرسشهای خودمانی مجری برنامه درباره فرزندان زنگنه و حال و هوای کابینه و ...، آن را از حالت کلیشه ای خارج کرده بود. زنگنه در آن گفت و گوی تلویزیونی که شب قبل از حضورش در مجلس شورای اسلامی صورت گرفت، درباره ویژگی های قراردادهای نفتی توضیح داد و به مسایل دیگری درباره صنعت نفت، از کارت سوخت گرفته تا حوادث سریالی در پتروشیمی و موضوع سوآپ پاسخ داد. او همچنین مهمترین نقطه ضعف کاری خود را به کارکنان صنعت نفت اختصاص داد و گفت: من هنوز کاری که دلم می خواست برای کارکنان صنعت نفت نکردم، خیلی دوست داشتم کارهای زیادی برای آنها انجام دهم اما درهم ریختگی بیش از آن چیزی بود که فکرش را می کردم از این رو ناچار بودم نخست به کارهای اولویت دار بپردازم؛ نمی توانستیم گاز مردم را قطع کنیم، یا به مردم بنزین ندهیم یا صادرات نفت نداشته باشیم و...
این سخن وزیر نفت در شرایطی مطرح شد که گلایه های کارکنان نفت از وضعیت کاری و حقوقی خود به اوج رسیده و تجمع دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاه نفت در مقابل مجلس شورای اسلامی هم ادامه داشت.
بررسی قراردادها پشت درهای بسته بهارستان
زنگنه صبح روز بعد به پارلمان رفت تا قراردادهای نفتی در پشت درهای بسته و در جلسه ای غیرعلنی مورد بررسی قرار گیرد. زنگنه در آن جلسه دو نوبت صحبت کرد و به ابهامات مطرح شده درباره قراردادها پاسخ داد. چون خبرنگاری در جلسه غیرعلنی نمی توانست حاضر باشد، رسانه های مختلف سخنان نمایندگان مختلف مجلس و نظرات آنها درباره جلسه را انعکاس دادند که طبیعتا منتقدان قراردادهای نفتی از قانع نشدن نمایندگان از سخنان وزیر سخن می گفتند و موافقان قراردادها هم سخنان زنگنه را قانع کننده ذکر می کردند. تعدادی از چهرههای شاخص سیاسی از جمله احمد توکلی خواستار برگزاری جلسه به صورت علنی بودند اما در ابتدای جلسه، نمایندگان مجلس با پیشنهاد جلسه غیرعلنی که از سوی رئیس مجلس مطرح شد، مخالفت کردند. پس از این رایگیری ناموفق، لاریجانی که ریاست جلسه را برعهده داشت، در سخنانی به اشکالات قراردادهای نفتی پرداخت و در ادامه، نامدار زنگنه توضیحات مفصلی در مورد قراردادهای نفتی ارائه داد. پس از این، نوبت به صحبتهای نمایندگان مخالف و موافق رسید و تعدادی از نمایندگان از قراردادهای نفتی دفاع کردهاند و از سوی دیگر، نمایندگان مخالف، انتقادات تندی را به این قرار دادها وارد کردند. در پایان جلسه غیرعلنی، درباره اینکه مجلس از صحبتهای وزیر نفت قانع شده یا نه رایگیری صورت نگرفت. اما سخنان وزیر و رییس مجلس نشان می داد که فضای مجلس بیش از آنکه منتقد قراردادها باشد، حامی آن است. زنگنه دیروز (پنجشنبه) ۴ روز پس از جلسه غیرعلنی مجلس، زمانی که به بوشهر رفته بود به جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی درباره مدل جدید قراردادهای نفتی اشاره کرد و گفت: در حالی که عده ای اعلام کردند، نمایندگان قراردادهای نفتی را محکوم کرده اند، روح مجلس از این خبرپراکنیها اطلاعی نداشت و قریب به اتفاق نمایندگان نسبت به توضیحات ارائه شده نظر مثبتی داشتند.
البته موضوع قراردادهای نفتی در روزهای بعد از جلسه غیرعلنی مجلس هم مورد توجه قرار داشت از جمله روز سه شنبه علی لاریجانی در جلسه علنی مجلس در پاسخ به تذکر حسین علی حاجی دلیگانی در مورد قراردادهای نفتی با تاکید بر اینکه هیئت تطبیق قوانین در حال بررسی نظرات انتقادات و سوالات نمایندگان در قراردادهای نفتی است گفت: مصوبه جدید دولت در قراردادهای نقتی باید در هیئت تطیبق بررسی شود پس این موضوع به هیچ عنوان از تیررس مجلس خارج نیست.
قراردادها به زودی اجرایی می شود
وزیر نفت امروز (جمعه) هم در نشست خبری که در جریان بازدید از فازها و مجتمع های پتروشیمی در عسلویه برگزار شد در پاسخ به سوالی در باره قراردادهای جدید نفتی اظهار کرد: قراردادهای جدید پس از اصلاحات از سوی رئیس مجلس تائید شد و اعمال نظرهای رئیس مجلس و کمیسیون تلفیق لحاظ شد که پس از آن نیز به دولت برای بررسی و تائید نهایی خواهد رفت اما این قراردادها دیگر نیازی به تصویب در مجلس شورای اسلامی ندارد. وی افزود: این مصوبه شرایط عمومی الگوی قراردادی و یا بیع متقابل جدید است، بنابراین اگر قرار بود به همان شیوه مدل قدیمی هم اجرا شود باید به تصویب رسیده و فرآیندهای لازم طی میشد اما آنچه مهم است این است که در جلسه اخیر با نمایندگان مجلس اکثر آنها قانع شده و با کلیت طرح موافقت کردند.
دو روز پیش از این سخنان زنگنه، شبکه خبری بلومبرگ گزارش داده بود که مؤسسه وود مکنزی پیشبینی کرده از نیمه دوم سال آینده میلادی، ایران امضای قراردادهای همکاری با شرکتهای خارجی در صنعت نفت و گاز را آغاز میکند. همایون فلکشاهی، از تحلیلگران موسسه وود مکنزی، اعلام کرد تولید نفت در ایران در نتیجه قراردادهای جدید، از سال ٢٠٢٠ میلادی آغاز می شود.
و حالا در عسلویه
بیژن زنگنه پس از فارغ شدن از اول هفته ای پر از واکنش ها درباره قراردادهای نفتی، آخر هفته به بوشهر و از آنجا به عسلویه رفت. او پنجشنبه در بوشهر بود و از آنجا به متانول کاوه بزرگترین پروژه متانول جهان رفت که در آستانه بهره برداری قرار دارد. او سپس به عسلویه رفت و از پروژه های پتروشیمی و همچنین فازهایی از میادین گازی پارس جنوبی بازدید کرد. بازدید از پتروشیمی ها نقش پررنگ تری در سفر وزیر داشت. او امروز (جمعه) هم در یک نشست خبری حضور یافت. زنگنه در این نشست خبری گفت: تاخیر در اجرای قراردادها زیان بسیاری برای ما به همراه دارد. به عنوان مثال ایران تا کنون ۱۰۰۰ میلیارد متر مکعب گاز از پارس جنوبی برداشت کرده، در حالی که میزان برداشت طرف مقابل(قطر) ۲۴۰۰ میلیارد متر مکعب بوده است و گرچه در پایان امسال از نظر برداشت روزانه با قطر برابر میشویم اما از نظر تجمعی نمیتوانیم به آن برسیم، چرا که حتی اگر ارزش آنرا حدود ۱۰ سنت به ازای هر متر مکعب محاسبه کنیم حدود ۲۴۰ میلیارد دلار ارزش آن چیزی است که در طی سالهای گذشته از دست دادهایم واین کشور از آن استفاده کرده است. زنگنه وعده داده که امسال ان شاء ا.. فاز ١٨، ١٩ (٢ فاز متعارف) و ٢٠ و ٢١ وارد مدار تولید می شوند.
وی همچنین گفت : سرمایه گذاری در هر کشوری نیاز به امینت دارد ولی اینکه برخی رسانهها و افراد خاص هر روز بمب خبری درست میکنند که به گونهای اعلام میکنند که ایران کشوری بی ثبات است، مشخصا کسی برای سرمایه گذاری به ایران نمی آید و اگر لازم باشد اسم و خانواده آنها را معرفی میکنم و میگویم به کجا وصل هستند، چرا که اینان از ناامن جلوه دادن ایران میخواهند کاری کنند که در ایران سرمایه گذاری انجام نشود.
نوبت نفتکش های گمشده رسید
پس از داستان دکل گمشده در دولت قبل به ارزش ۸۷ میلیون دلار، در هفته ای که گذشت، خبرگزاری ایلنا از پرونده نفتکش های گمشده خبر داد. ابتدا برخی این خبر را چندان جدی نمی دیدند اما وزیر نفت درباره آن واکنش نشان داد و در توضیحی درباره این پرونده گت : در دولت گذشته یک نفر یونانی با روشهای عجیب و غریبی که قرار بود با نام خودش ۸ نفتکش خریداری کند این کار را انجام داده ولی پولش را پرداخت نکرده و نفت کش را برده بود که با تلاشهای صورت گرفته فرد مذکور بازداشت شد و دو نفت کش بازگردانده شد.
بی توجهی و خطای انسانی، عامل حوادث پتروشیمی
بروز چندین حادثه در صنعت پتروشیمی، مسوولان شرکت ملی صنایع پتروشیمی را بر آن داشت تا در نشستی خبری در روز شنبه جزییات این حوادث را تشریح کنند؛ هرچند که در نهایت، آنچه از این نشست خبری حاصل شد، ذکر دلیل بی توجهی و خطای انسانی در بروز این حوادث و همچنین جدی نگرفتن تذکرهای شرکت ملی صنایع پتروشیمی توسط شرکتهای خصوصی شده پتروشیمی بود. علی محمد بساق زاده مدیرکنترل و تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی رعایت نکردن مسائل ایمنی را مهمترین عامل حوادث اخیر در صنعت پتروشیمی اعلام کرد و افزود: اگر استانداردها و دستورعملهای اچاسای رعایت میشد شاهد بروز این حوادث نبودیم. حمیدرضا عجمی مدیر اچ اس ای شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز فصل مشترک حوادث آتش سوزی اخیر در این صنعت را رعایت نشدن الزامهای فنی، ایمنی و خطای انسانی اعلام کرد. وی همچنین از نامه ای رونمایی کرد که کمتر از یک ماه قبل از بروز اولین حادثه در پتروشیمی، درباره ایمنی به هلدینگ خلیج فارس ارسال شده و به زعم او به آن توجهی نشده بود.
فروش سوخت نقدی به هواپیماها
ماجرای اختلافات مالی ایرلاین ها و شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی گویا پایانی ندارد. روز یکشنبه ۳۱ مرداد مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران از فروش و تحویل سوخت به ناوگان هوایی داخلی کشور از روز یکم شهریورماه به صورت نقدی از طریق کارتهای بانکی خبر داد. البته سید ناصر سجادی گفت که این طرح برای تنها ٦ فرودگاه که دارای کمترین تعداد پرواز است، آغاز میشود گفت: این طرح تا پایان شهریورماه در فرودگاههای سراسر کشور اجرایی خواهد شد. اما دو روز بعد، سجادی بازنشست شد و با اجرای قانون جدید درباره بازنشستگان در صنعت نفت، منصور ریاحی مدیرعامل جدید شرکت ملی پخش فراورده های نفتی شد. یک روز بعد، مدیرکل اداره سوختگیری هواپیمایی کشور از مهلت یکماهه به شرکتهای هواپیمایی برای پرداخت هزینه سوخت با استفاده از کارت بانکی خبرداد. بر اساس اطلاعیه مدیرعامل شرکت پخش فرآوردههای نفتی در راستای جلوگیری از هرگونه وقفه در امر سوخترسانی کشور و با هدف فراهم کردن ایجاد بسترهای مناسب و رفع موانع احتمالی از سوی شرکتهای هواپیمایی، با تمدید مهلت یکماهه اجرای این طرح به تاریخ یکم مهرماه سال ٩٥ موکول شد.
پایان عمر کارت سوخت
سرانجام پس از ماهها کش و قوس، نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی رای به حذف کارتهای سوخت دادند، تا پرونده پرماجرای عرضه بنزین مطابق نظر وزارت نفت به پایان برسد. نمایندگان مجلس شورای اسلامی روز چهارشنبه در ادامه رسیدگی به لایحه اصلاح قانون بودجه سال ۱۳۹۵ با حذف بند ح تبصره ۱۴ قانون بودجه ۱۳۹۵ با حذف کارت سوخت موافقت کردند. مجلس قبل، نظری مخالف وزارت نفت را درباره کارتهای بنزین تصویب کرده بود. البته کارت هوشمند گازوئیل همچنان به حیات خود ادامه می دهد. زنگنه چند روز قبل از بررسی این موضوع در مجلس، بار دیگر در برنامه زنده تلویزیونی، مخالفت خود با کارت هوشمند بنزین را اعلام کرده بود.
پایان تجمع دانشجویان نفت
هفته ای که گذشت سرانجام تجمع جمعی از فارغ التحصیلان و دانشجویان دانشگاه صنعت نفت در مقابل مجلس شورای اسلامی که نزدیک به دو هفته ادامه داشت پایان یافت. اما آنها نتیجه ای از این تجمع نگرفتند. هرچند در دو روز ابتدایی تجمع، چند نفر از نمایندگان مجلس با آنها هم داستان شدند و حتی تذکری با ۱۹ امضا خطاب به وزیر نفت ارائه دادند، اما وزیر نفت همچنان بر عدم تفاوت میان دانشجویان دانشگاه صنعت نفت و سایر دانشگاهها در جذب در وزارت نفت تاکید دارد هرچند که به زعم زنگنه، وزارت نفت بیش از این ظرفیت پذیرش ندارد و نباید این توقع ایجاد شود که همه در بخش دولتی مشغول به کار شوند. اما تداوم تجمع در مقابل مجلس، با اعتراض یک عضو کمیسیون انرژی مواجه شد. فریدون حسنوند روز چهارشنبه با اشاره به اعتراضات فارغالتحصیلان دانشگاه صنعت نفت اظهار کرد: هفت نفر از این افراد بهعنوان نماینده در کمیسیون حاضر شده و اسناد خود را ارائه و با نمایندگان کمیسیون مذاکره کردند، سپس وزیر به کمیسیون آمد و در این خصوص توافق شد که کمیتهای تشکیل شود؛ این کمیته نیز جلساتی برگزار کرد و وزیر در این جلسات اعلام کرد من با نظر مثبت و موافق نسبت به این موضوع اقدام میکنم. وی افزود : ما پیگیری لازم را کردیم و وزیر هم در کمیسیون حضور پیدا کرد؛ دیگر ضرورتی برای حضور این افراد مقابل درب مجلس نمیبینم. کدام قانون تعیین کرده است که ما باید قول کتبی دهیم؟ رئیس و اعضای کمیسیون انرژی در جمع آنها حاضر شدند، آیا مجلس اینقدر بیاعتبار است که آنها اطمینان ندارند؟