نگاه وال استریت ژورنال به اقتصاد پسابرجام ایران
تمسک جستن به «برجام» از سوی مخالفین سر سخت و موافقین تمام عیار دولت نشان از نوعی جهل به بازی سیاسی و ملزومات آن است.بطوریکه در یک نگاه منطقی قبل از حصول برجام نیز از سوی کارشناسان و اندیشمندان واقع گرا این موضوع بارها بیان شده بود که پایان مناقشه هستهای ایران و کشورهای ۱+۵ به منزله حل تمام مشکلات اقتصادی کشور نخواهد بود و تنها میتواند اولین گام برای گشایش اقتصادی باشد.اما بعد از توافق هستهای مخالفان دولت بدون در نظر گرفتن مصالح ملی با دستاویز قرار دادن «برجام» و اینکه مذاکرات هستهای عایدی برای کشور نداشته است،تلاشهای خود را برای بیاهمیت نشان دادن اثرات مثبت توافق هستهای آغاز کردند.
تاریخ انتشار : دوشنبه ۱۳ دی ۱۳۹۵ ساعت ۱۸:۱۵
تمسک جستن به «برجام» از سوی مخالفین سر سخت و موافقین تمام عیار دولت نشان از نوعی جهل به بازی سیاسی و ملزومات آن است.بطوریکه در یک نگاه منطقی قبل از حصول برجام نیز از سوی کارشناسان و اندیشمندان واقع گرا این موضوع بارها بیان شده بود که پایان مناقشه هستهای ایران و کشورهای ۱+۵ به منزله حل تمام مشکلات اقتصادی کشور نخواهد بود و تنها میتواند اولین گام برای گشایش اقتصادی باشد.اما بعد از توافق هستهای مخالفان دولت بدون در نظر گرفتن مصالح ملی با دستاویز قرار دادن «برجام» و اینکه مذاکرات هستهای عایدی برای کشور نداشته است،تلاشهای خود را برای بیاهمیت نشان دادن اثرات مثبت توافق هستهای آغاز کردند.
به گزارش پایگاه خبری
فریادگر، این در حالی است که روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» در شماره ۳۰ دسامبر خود طی گزارشی اعلام کرد: ایران در طول سه سال گذشته توانسته است بیش از ۱۰ میلیارد دلار از اموال بلوکه شده خود در خارج را به صورت پول نقد و طلا استرداد کند. «جی سولومون» و «کارول ای.لی» در گزارشی برای این روزنامه نوشتند: «مقامات فعلی و سابق آمریکایی میگویند در مدتی که از امضای توافق اولیه هستهای ایران میگذرد، تهران بیشتر از ۱۰ میلیارد دلار از داراییهایش را که به علت تحریمها در بانکهایی در سرتاسر جهان توقیف شده بود، در قالب پول نقد و طلا دریافت کرده است. »این مقامات میافزایند که ایران محمولههای بزرگی از طلا و پول نقدی را که بابت فروش نفت به کشورهای متعدد طلبکار بود، دریافت کرد و پس از آن راضی به نهایی کردن توافق بینالمللی هستهای شد. قسمتی از این پول نقد و طلا در زمانی به ایران تحویل داده شد که ایران همزمان مشغول مذاکره با آمریکا و سایر قدرتهای جهانی برای نهایی کردن توافق هستهایش بود. به دنبال امضای توافق و پس از اجرایی شدن آن در ماه ژانویه، محمولههای بیشتری از طلا و پول تحویل ایران داده شد.
مقامات آمریکایی تصریح میکنند که به حکم لغو تحریمها، یک سری پولهایی به ایران پرداخت شده که اعلام شده است، اما در این بین پولهایی هم به ایران پرداخت شده که تا به حال هرگز اعلام نشده است. این روند با کشورهایی نظیر ژاپن، هند و کره جنوبی آغاز شد و وجوه پرداختی هم پول نفتی بود که ایران فروخته بود و در بانکهای بینالمللی توقیف مانده بود. این پولها به حسابهایی در بانکهایی در عمان و امارات متحده عربی و چندین بار هم به موسساتی در کشورهای سوئیس و ترکیه واریز شد. برآورد آمریکاییها این است که تقریبا نیمیاز ۱۰۰ میلیارد دلاری که ایران به حکم توافق نهایی مجاز به دریافت آن است، در گرو بدهیهای ایران به کشورهای دیگر است.
این در حالیست که انکار دستاوردهای برجام همواره در دستور کار نیروهای اصولگرای مخالف دولت و به اصطلاح دلواپس قرار داشته است. در تازه ترین اظهار نظر، حزب موتلفه در بیانیهای اعلام کرده: «برف برجام هر روز در گرمای اطلاعرسانیهای جدید آب میشود. بدعهدی آمریکا و شرارت اروپا نشان میدهد خوشبینی رئیس جمهور و دستگاه دیپلماسی کشور درست نبوده است. مردم پشتیبان دولت هستند لذا هر اشتباهی صورت گرفته باید صادقانه با مردم در میان گذاشته شود. بازگشت به نقطه صفر علیرغم همه آسیبهای مادی و معنوی و از دست رفتن فرصتها، ممکن است. ما باید برگردیم و درسی به آمریکا بدهیم که هرگز هزینه بدعهدی خود را فراموش نکند. نقض برجام از سوی دشمن نباید خللی در امنیت و اقتدار ملی پدید آورد. مدل گفتوگو با غرب در چارچوب برجام از اول اشتباه بود. راهبرد لبخند به دشمن با خشم توفنده ملت علیه جنایات بیشمار آمریکا همخوانی ندارد. هیچ چیز از ملت نباید در دیپلماسی خارجی پنهان بماند چون این ملت است که در نهایت حرف آخر را در قلمرو دیپلماسی عمومیبه آمریکا میزند.»
بررسی اجمالی برجام و ذکر چند مثال از دستاوردهای این توافق نشان میدهد با برداشته شدن تحریمهای نفتی هم اکنون ما میتوانیم همانند سالهای قبل از تحریم به تمامیکشورها نفت صادر کنیم . دیپلماسی ایران در چارچوب بازگشت به شرایط پیش از تحریمها در حوزه نفتی موجب شد در یکصد و هفتاد و یکمین اجلاس رسمیوزرای کشورهای صادرکننده نفت خام (اوپک) ایران موفق به بازپس گیری جایگاه اصلی و شایسته خود شود تا جاییکه وزیر نفت از آن با عنوان برجام نفتی نام برد. در این اجلاس اوپک برای نخستین بار از سال ٢٠٠٨ میلادی بر سر کاهش تولید نفت خام خود به اجماع رسید. به این ترتیب اعضای اوپک توافق کردند که برای بازگرداندن تعادل به بازار، یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز از تولید خود بکاهند. اما ایران، نیجریه و لیبی از این کاهش تولید معاف شدند.
دستاورد مهم بعدی برجام را میتوان در حوزه حمل و نقل هوایی جستجو کرد؛ فرسوده شدن ناوگان حمل و نقل هوایی کشورمان که بارها باعث از دست دادن هموطنانمان در سوانح هوایی شده است همواره بحث غالبی در چارچوب تحریمهای بینالمللی علیه ایران بوده است. همین امر موجب شد تا با شروع روند عملی شدن برجام موضوع نوسازی این ناوگان در رسانهها مطرح و در دستورکار دولت قرار گیرد. در همین راستا با توافق شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامیایران و شرکت ایرباس، این شرکت تعهد کرده با اخذ مجوزهای لازم ۱۰۰ فروند هواپیمای جدید به ایران بفروشد. ایران ایر همچنین قرارداد خرید ۸۰ فروند هواپیمای بویینگ را با این شرکت هواپیماساز آمریکایی به امضا رسانده است، به گفته مدیر عامل شرکت هواپیمایی ایرانایر طبق توافق صورت گرفته با بویینگ تحویل هواپیماهای این شرکت به ایران از سال ۲۰۱۸ آغاز خواهد شد. همچنین مذاکرات با شرکت هواپیمایی ATR ایتالیا، بین هفت تا هشت فروند هواپیما از طریق این شرکت نیز به ایرانایر در سال آینده میلادی تحویل داده خواهد شد.
با این وجود تیم دیپلماسی ایران همواره روند درست اجرای برجام را تحت نظر دارند. در همین راستا محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در ۲۶ آذر با ارسال نامه رسمیبه فدریکا موگرینی هماهنگکننده کمیسیون مشترک برجام، خواستار برگزاری جلسه کمیسیون مشترک برجام جهت رسیدگی به اقدام اخیر آمریکا در تمدید قانون تحریمهای ایران شد. ظریف در این نامه با اشاره به پایبندی کامل ایران به تعهدات خود طی یک سال و نیم گذشته، ماهیت «متقابل» تعهدات مندرج در برجام و خصوصیت «چندجانبه بودن» این سند را یادآور گردیده و تصریح کرد: حفظ تمامیت و انسجام برجام و پایداری آن مستلزم توجه همه طرفهای برجام نسبت به تداوم اجرای مفاد آن از سوی همه اعضا میباشد. وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به تکرار بدعهدی و اهمال آمریکا در اجرای تعهدات خود، از مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی که مسئولیت هماهنگی کمیسیون مشترک را بر عهده دارد، درخواست کرد که ضمن اطلاعرسانی لازم به کلیه طرفهای برجام، تمهیدات لازم برای برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام و نیز کارگروه تحریمهای کمیسیون مشترک جهت رسیدگی به اقدام اخیر آمریکا را اتخاذ نماید. در پاسخ به نامه ظریف، مقرر شده است تا ششمین نشست کمیسیون مشترک ایران و ۱+۵ ۲۱ دیماه برگزار شود. همچنین روز پیش از این کمیسیون نیز، نشست کارشناسی میان هیات ایرانی و آمریکایی برگزار خواهد شد.
امید آن است، برجام به عنوان دستاوردی ملی که کشور را پس از سالها از زیر سایه تحریم و جنگ رهایی بخشید از لیست مباحث و اختلافات میان گروههای سیاسی خارج شود تا بررسی دستاوردها و نقصهای آن با نگاهی منصفانه و البته صادقانه انجام گردد.